انواع چیلر تراکمی

چیلر تراکمی چیست و از چه اجزایی تشکیل می‌شود؟

چیلر تراکمی با استفاده از سیکل تبرید تراکمی، دمای آب را تا محدوده 5 تا 12 درجه سانتی‌گراد کاهش می‌دهد و آن را به هواسازها، فن‌کوئل‌ها یا فرآیندهای صنعتی می‌فرستد. اجزای اصلی شامل کمپرسور، کندانسور، اواپراتور، شیر انبساط، مبرد و تابلو کنترل است. عملکرد پایدار و انتخاب مهندسی این اجزا، مستقیماً بر COP و IPLV و هزینه برق اثر می‌گذارد.

تقسیم‌ بندی اصلی انواع چیلر تراکمی

۱) براساس نوع کندانسور

چیلر تراکمی هوا خنک (Air-Cooled)

حرارت در کندانسور فین‌دار با فن‌های محوری دفع می‌شود و نیاز به برج خنک‌کننده ندارد. نصب سریع، اشغال فضای کمتر و مصرف آب صفر، آن را برای اقلیم‌های کم‌آب ایران ایده‌آل می‌کند.

• مزایا: عدم نیاز به برج و پمپ، نصب روی بام/حیاط، نگهداری ساده، مناسب پروژه‌های بازسازی.
• معایب: راندمان پایین‌تر نسبت به آب‌خنک در اوج تابستان، صدای فن‌ها، نیاز به فضای آزاد جهت جریان هوا.
• نکات فنی: کویل میکروچنل سبک‌تر و راندمان بالاتر دارد؛ پوشش ضدخوردگی برای شهرهای ساحلی الزامی است.

چیلر تراکمی آب‌خنک (Water-Cooled)

حرارت در کندانسور شل‌وتیوب به آب منتقل و سپس با برج خنک‌ کننده دفع می‌شود. این مدل در ظرفیت‌های بالا و بار ثابت، بهره‌وری بالاتری ارائه می‌دهد.

• مزایا: COP بالاتر، عملکرد پایدار در اوج گرما، صدای کمتر در محوطه.
• معایب: نیاز به برج خنک‌کننده و مصرف آب، رسوب‌گیری و نیاز به سختی‌گیر/فیلتراسیون.
• نکات فنی: در مناطق با TDS بالای آب، برنامه ضد رسوب و بازرسی دوره‌ای لوله‌ها جدی گرفته شود.

۲) براساس نوع کمپرسور

اسکرال (Scroll)

گزینه‌ای اقتصادی و کم‌صدا برای ظرفیت‌های کوچک تا متوسط ساختمان‌ها و صنایع سبک. غالباً به‌صورت چندمدوله برای افزونگی به‌کار می‌رود.

• مزایا: لرزش کم، هزینه اولیه پایین، تعمیرات ساده.
• معایب: راندمان پایین‌تر از اسکرو در ظرفیت‌های بالا، محدودیت توان واحد.

اسکرو (Screw)

انتخاب محبوب پروژه‌های متوسط تا بزرگ با بار متغیر. نسخه‌های اینورتر به‌ویژه در بار جزئی بسیار بهینه عمل می‌کنند.

• مزایا: ضریب عملکرد مناسب، دوام بالا، کنترل پیوسته ظرفیت.
• معایب: قیمت بالاتر از اسکرال، نیاز به مدیریت روغن و سرویس تخصصی‌تر.

سانتریفیوژ (Centrifugal)

راهکار بسیار کارآمد برای برج‌های اداری و صنایع بزرگ با بار ساعتی بالا. در نسخه‌های یاتاقان مغناطیسی (Oil-Free) با صدای بسیار کم ارائه می‌شود.

• مزایا: COP و IPLV عالی، مناسب ظرفیت بسیار بالا، نگهداری کم در مدل‌های بدون روغن.
• معایب: هزینه اولیه بالا، حساسیت بیشتر به شرایط نصب و کیفیت برق.

پیستونی (Reciprocating)

مدل قدیمی‌تر که امروز کمتر پیشنهاد می‌شود؛ بااین‌حال در برخی کاربری‌های خاص یا فضاهای موجود هنوز دیده می‌شود.

۳) براساس نوع اواپراتور

• شل‌ و تیوب DX: رایج و مقاوم، مناسب آب‌های با کیفیت متوسط.
• شل‌ و تیوب غرقابی (Flooded): انتقال حرارت بالاتر و راندمان بهتر، نیازمند کنترل دقیق روغن/مبرد.
• صفحه‌ای لحیم‌ شده (Brazed Plate): ابعاد کوچک، راندمان بالا، حساس به رسوب؛ مناسب مدارهای تمیز.

۴) ویژگی‌های تکمیلی سیستم

• اینورتر (VFD): کاهش مصرف در بار جزئی، کاهش ضربه جریان راه‌اندازی.
• بازیافت گرما (Heat Recovery): تولید آب گرم رایگان تا 55–60°C برای بهینه‌سازی انرژی.
• ماژولار: انعطاف توسعه ظرفیت، افزونگی N+1، حمل و نصب آسان.
• هیبرید/Free Cooling: استفاده از هوای سرد بیرون در فصول سرد برای کاهش مصرف کمپرسور.

مقایسه تخصصی انواع چیلر تراکمی

• راندمان: آب‌خنک > هواخنک؛ سانتریفیوژ/بدون‌روغن در بارهای جزئی بالاترین IPLV را دارند.
• CAPEX در برابر OPEX: هواخنک CAPEX کمتر اما OPEX بیشتر؛ آب‌خنک برعکس. تحلیل TCO 10 ساله توصیه می‌شود.
• آب و اقلیم: در شهرهای کم‌آب، هواخنک یا هیبرید اولویت دارد؛ در شهرهای پرآب و معتدل، آب‌خنک اقتصادی‌تر است.
• صدا: سانتریفیوژ Oil-Free و اسکرال کم‌صدا هستند؛ هواخنک نیازمند تمهیدات آکوستیک در مناطق مسکونی است.
• نگهداری: آب‌خنک به تیم سرویس منظم برج و آب‌تیرتمنت نیاز دارد؛ هواخنک سرویس آسان‌تری دارد اما کویل‌ها باید تمیز بمانند.

نکات کلیدی انتخاب و مهندسی برای پروژه‌های ایران

• بار برودتی واقعی: بر مبنای دمای آب رفت/برگشت 7/12°C و شرایط آب‌وهوایی محلی محاسبه شود؛ از ظرفیت‌گذاری بیش‌ازحد پرهیز کنید.
• کیفیت آب: در TDS بالا، از مبدل‌های شل‌وتیوب با برنامه شست‌وشوی دوره‌ای و سختی‌گیر استفاده کنید.
• برق و هارمونیک: بررسی توان موجود، افت ولتاژ و THDi الزامی است. VFD و فیلتر هارمونیک توصیه می‌شود.
• فضا و دسترسی سرویس: فضای کافی برای جریان هوا، مسیر خروج کویل و سرویس کمپرسور در نظر بگیرید.
• مبرد: استفاده از مبردهای کم GWP مانند R32، R513A یا R1234ze در پروژه‌های جدید؛ سازگاری با قطعات و ایمنی را بررسی کنید.
• استاندارد صدا: در ساختمان‌های مسکونی زیر 65 dB(A) در مرز ملک هدف‌گذاری شود؛ از تضعیف‌کننده صوتی و فن دورمتغیر استفاده کنید.
• افزونگی: برای بیمارستان‌ها و دیتاسنترها طراحی N+1 یا N+2 ضروری است.
• خدمات پس از فروش: تأمین قطعات کمپرسور (اسکرو/اسکرال/سانتریفیوژ)، گارانتی و SLA سرویس دوره‌ای را در قرارداد قید کنید.

کاربردها و انتخاب مدل مناسب

• ساختمانی (مسکونی، اداری، تجاری): چیلر هواخنک اسکرال یا اسکرو اینورتر؛ در پروژه‌های لوکس با محدودیت صدا، Oil-Free.
• صنعتی (پلاستیک، غذایی، دارویی): اسکرو آب‌خنک با اواپراتور Flooded برای بار پیوسته؛ ماژولار برای افزونگی.
• مناطق ساحلی: کویل با پوشش اپوکسی/کاپر-کاپر، تابلو با IP مناسب و قطعات ضدخوردگی.

هزینه و قیمت تقریبی در سال ۱۴۰۴

قیمت‌ها به ظرفیت، نوع کمپرسور، اینورتر، نوع کندانسور، برند قطعات و نوسانات ارز وابسته‌اند. به‌صورت تقریبی:

• هواخنک اسکرال: حدود 35 تا 70 میلیون تومان به ازای هر تن تبرید.
• هواخنک اسکرو: حدود 45 تا 90 میلیون تومان به ازای هر تن تبرید.
• آب‌خنک اسکرو: حدود 30 تا 60 میلیون تومان به ازای هر تن تبرید (بدون برج و پمپ‌ها).
• سانتریفیوژ/Oil-Free: از 60 تا 120+ میلیون تومان به ازای هر تن، بسته به برند و امکانات.

مثال: برای یک پروژه اداری 100 تن تبرید، چیلر هواخنک اسکرو اینورتر می‌تواند حدود 5 تا 9 میلیارد تومان برآورد شود. برای عدد دقیق، بازدید و محاسبه بار ضروری است.

نگهداری، بهینه‌سازی و افزایش طول عمر

• سرویس فصلی: شست‌وشوی کویل‌ها، کالیبراسیون سنسورها، بررسی روغن و لرزش کمپرسور.
• نشت‌یابی و مدیریت مبرد: کاهش شارژ مبرد حتی 10% می‌تواند COP را 5 تا 10% کاهش دهد.
• بهینه‌سازی کنترل: تنظیم Setpoint تطبیقی، راه‌اندازی مرحله‌ای پمپ‌ها، و کنترل مبتنی بر دمای مرطوب برج.
• مانیتورینگ: ثبت EER/IPLV و مصرف انرژی برای تصمیم‌های تعمیر یا به‌روزرسانی (Retrofit).

سرویس‌ها و مزیت‌های رقابتی ما

• تعمیرات تخصصی چیلرهای اسکرال، اسکرو و سانتریفیوژ با ضمانت عملکرد.
• ساخت و فروش چیلرهای هواخنک و آب‌خنک سفارشی بر اساس اقلیم و بار پروژه.
• سرویس دوره‌ای، شارژ گاز مبرد، کلینینگ مبدل‌ها، اصلاح تابلو کنترل و بهینه‌سازی انرژی.
• پوشش سراسری ایران و ارائه مشاوره رایگان انتخاب ظرفیت و مدل.

جمع‌ بندی

انتخاب هوشمندانه چیلر تراکمی، حاصل درک نیاز پروژه، اقلیم، کیفیت آب و تحلیل اقتصادی کل عمر تجهیز است. اگر بین هواخنک یا آب‌خنک، اسکرال یا اسکرو تردید دارید، کارشناسان ما آماده‌اند در کوتاه‌ترین زمان، ظرفیت دقیق، مدل مناسب و برآورد هزینه را به‌صورت رایگان به شما اعلام کنند.

برای دریافت مشاوره رایگان، استعلام قیمت به‌ روز یا رزرو بازدید، همین حالا با ما تماس بگیرید. از مرحله طراحی تا راه‌ اندازی و نگهداری کنار شما هستیم.

پرسش‌های متداول

تفاوت اصلی چیلر هواخنک و آب‌خنک چیست؟

هواخنک به برج خنک‌کن نیاز ندارد و مصرف آب صفر است اما راندمان آن در اوج گرما پایین‌تر است. آب‌خنک راندمان بالاتری دارد اما به برج، پمپ و آب‌تیرتمنت نیاز دارد.

برای ساختمان مسکونی متوسط کدام چیلر مناسب‌تر است؟

اغلب چیلر هواخنک اسکرال یا اسکرو اینورتر به‌دلیل نصب ساده، سرویس آسان و حذف برج بهترین انتخاب است. در پروژه‌های حساس به صدا، تمهیدات آکوستیکی را لحاظ کنید.

کدام مبردها برای چیلرهای جدید پیشنهاد می‌شود؟

بسته به طراحی، R32، R513A و R1234ze به‌دلیل GWP پایین گزینه‌های آینده‌نگر هستند. سازگاری با کمپرسور و قطعات قبل از انتخاب بررسی شود.

سرویس دوره‌ای چیلر هر چند وقت انجام شود؟

حداقل دوبار در سال؛ قبل از فصل گرما و در پایان تابستان. در کاربری صنعتی پیوسته، برنامه ماهانه پایش لرزش، فشار و دما توصیه می‌شود.

چطور ظرفیت چیلر را تخمین بزنیم؟

به محاسبات بار حرارتی دقیق نیاز است؛ اما برای تخمین اولیه در ساختمان اداری می‌توان حدود 200–300 وات بر مترمربع را مبنا گرفت. تعیین نهایی باید مهندسی و با دیتاشیت انجام شود.